Zo te horen bent u een jaar of 50?
Het gaat niet altijd op maar vaak horen we aan de stem -door de telefoon of op de radio- hoe oud iemand is.
Ja niks blijft ons bespaard bij het ouder worden; ook de stem verandert.
Hoe zit dat precies?
De stembanden, of beter gezegd stemplooien, zijn twee symmetrische lip-vormige witte plooien, samengesteld uit spier- en bindweefsel, bekleed met slijmvlies. Ze liggen in het strottenhoofd. Bij het ademhalen en praten gaan de stemplooien steeds wijd en dan weer tegen elkaar staan. Voor een goede stem moeten de plooien goed kunnen sluiten en trillen.
Als je ouder wordt, wordt de spier die de stembanden opent en sluit dunner. Hierdoor kunnen de stemplooien niet meer goed sluiten. De leeftijd waarop de klachten ontstaan kunnen erg wisselen. Maar iedereen boven de 60 heeft in meer of mindere mate te maken met presbyfonie, zoals een minder wordende stem door ouderdom wordt genoemd. Het zijn niet alleen de spieren die minder worden maar ook het bindweefsel en stemplooislijmvliezen worden slapper. Met als gevolg een minder heldere en soms hese stem. Ook wordt de klank vaak monotoner en kost het meer moeite om in lawaaierige omgevingen te spreken.
Daar heb je ze weer: de hormonen
De grootste boosdoener in het minder worden van de stem is de hormonale verandering tijdens de overgang. De daling van het oestrogeengehalte heeft niet alleen minder soepele stemplooislijmvliezen en minder stevige stemplooien tot gevolg, het zorgt er ook voor dat de stem lager wordt. (Het menopauzale stemsyndroom) Bij mannen daalt het testosterongehalte waardoor mannenstemmen hoger worden wanneer ze ouder worden. Rond het 90e levensjaar klinken mannen en vrouwen nagenoeg hetzelfde.
En hoe houden we een jonge stem?
Voorop staat niet roken, niet ziek worden en stress vermijden. Maar dat spreekt denk ik voor zich. Minder voor de hand liggend maar wel effectief zijn de volgende tips.
- Adem door je neus en niet door je mond
Wanneer je door je mond ademt, kan het beschermende slijmvlies om je stembanden uitdrogen, waardoor je last krijgt van je stem. - Zingen onder de douche
Een ideale manier om je stem jong te houden. De damp bevochtigt je stem - Hoog en laag spreken
Denk aan hoe mensen wel eens kunnen praten tegen baby’s of dieren. Op die manier worden de verschillende spieren die gebruikt worden bij borst- of kopstem, goed onderhouden. Wissel regelmatig van toonhoogte. Praat afwisselend zwaar en diep, dan weer hoog en scherp. - Steek je tong uit
Een goede dagelijkse oefening, die niet langer duurt dan 30 seconden, is… je tong uitsteken. Hierdoor schijnen je stembanden te worden gemasseerd. Duw vervolgens je tong even met de punt tegen de ondertanden. - Gorgelen met zout water
Werkt goed, want dat versterkt de slijmvliezen van het strottenhoofd. - Belangrijkste tip: forceer je stem niet
Dus niet krijsen en gillen. Overbelast hem ook niet door je keel te schrapen, te kuchen of te roepen. En eh, fluisteren is ook niet goed.
Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de nieuwsbrief.
Volg BLOW nu ook op Instagram
