Alles wat je wilt weten over haarverlies en dunner wordend haar

De een krijgt er eerder mee te maken dan de ander, maar op een dag moeten we er allemaal aan geloven: haarverlies en dunner wordend haar.  Waardoor komt het, en nog belangrijker: valt er nog wat te redden? Ja, op bepaalde vlakken zeker. “ We maken ons soms te snel zorgen” zegt arts en haar-onderzoeker dr. Coen Gho.

De expert legt uit

4 vragen aan arts en onderzoeker dr. Coen Gho van Hair Science Institute.

Wat gebeurt er precies met ons haar als we ouder worden?
‘Kort gezegd komt het erop neer dat de regeneratie en degeneratie uit balans raakt. Met andere woorden: Er vallen meer haren uit dan er nieuwe worden aangemaakt. Elke haar groeit uit een eigen haarwortelzakje, ook wel haarfollikel genoemd. Het deel van het haar dat daar onder de huid zit is levend, wat er buiten de huid groeit en wat dus zichtbaar is, is dood materiaal. Net als de huid dunner en rimpeliger wordt naarmate je ouder wordt, ondervindt het haarwortelzakje ook schade. Het wordt kleiner en de kwaliteit van het haartje wordt minder. Haarzakjes groeien in groepjes van 2-4 haarfollikels bij elkaar. Zo’n groepje wordt een follikel-unit genoemd. Waren het er eerst 2 a 4 haarwortelzakjes per follikel-unit, later is dat er nog maar 1. Door de degeneratie van het haarwortelzakje wordt ook de haarstructuur dunner en kwetsbaarder. Bij vrouwen wordt het vooral aan de bovenzijde dunner, bij mannen rondom de kruin en bij de inhammen. Haar kan ook zijn kleur verliezen. De haarzakjes produceren naarmate we ouder worden, minder melanine – een pigment dat haar kleur geeft – waardoor de kleur langzaam vervaagt en het grijs wordt.’

Wanneer moeten we ons zorgen maken als het gaat om haarverlies?
‘Het is heel normaal om dagelijks zo’n 100 tot 150 haren terug te vinden in je borstel. Dat kan soms best een boel lijken. Om je eens zo weelderige haardos te zien veranderen in een dun bosje haar is niet leuk, maar hoort gewoon bij het verouderingsproces. Het is eerder abnormaal als je na je 50^e nog wel een volle bos hebt! Vrouwen maken zich vaak onterecht zorgen en denken dat ze een ziekte hebben. Pas als je hele plukken tegelijk verliest of wanneer je kale plekken op je hoofd signaleert, hebben we het over serieus haarverlies en is een bezoek aan de huisarts aan te raden. Medicijngebruik, schildklierproblemen, hoge koorts, crashdieten, narcose of alopecia -een auto-immuunstoornis- kunnen ook de oorzaak zijn.’

Kun je ook door stress je haar verliezen, of is dat een fabel?
‘Stress speelt absoluut een grote rol. Langdurige stress zorgt ervoor dat het haarwortelzakje sneller achteruitgaat. Stress versnelt het verouderingsproces. Ik heb een keer een eeneiige tweeling ontmoet, twee mannen, waarvan de een helemaal kaal was en de ander nog een volle bos haar had. Wat bleek; de kale ervaarde als eigenaar en directeur van een groot bedrijf veel stress, de ander was boer en ondervond geen stress. Nu zal het met de politieke onrust betreffende de landbouw beleid misschien wel andersom zijn. Maar zo zie je wel hoe groot de rol van leefstijl kan zijn.’

Wat is er te doen tegen haarverlies?
‘Niets, maar ook weer alles. Haarverlies wordt nog steeds gezien als een cosmetisch probleem en niet als een ziekte, waardoor er geen geld wordt vrijgemaakt in de wetenschap voor onderzoek naar haarverlies. Daarom zijn er nauwelijks middelen of methodes die haarverlies tegen kunnen gaan. Diëten, vitaminepillen en speciale shampoos werken niet. Echt niet. Ook al wordt er van alles beloofd. Voor vrouwen is er maar één geneesmiddel dat iets kan doen: Minoxidil. Het is eigenlijk ontwikkeld als bloeddrukverlager, maar kan soms haargroei bevorderen. Dagelijks opgebracht als een lotion geeft het bij 15 tot 20 procent van de patiënten verbetering. Voor mannen zijn er naast minoxidil ook andere medicijnen zoals finasteride en dutasteride tegen kaalheid. Je hebt daarvoor wel een recept van de huisarts nodig. Ze werken goed maar als je ermee stopt gaat het haarverlies gewoon weer door.

Gezonde voeding is heel belangrijk. Gebrek aan bepaalde voedingstoffen kan haaruitval verergeren. Vooral voldoende eiwitten zijn belangrijk. Haar bestaat voor 99% uit proteïnen. Let ook op voldoende ijzer en B-vitamines. 100 jaar geleden was het aantal mensen dat met haaruitval te maken had lager dan nu. We zijn ongezonder gaan eten. Als je goed voor jezelf zorgt, zorg je ook goed voor je haar.

Op het gebied van transplantatie gaan de ontwikkelingen in de cosmetische industrie heel erg snel. We hebben nu een methode ontdekt waarbij het niet meer noodzakelijk is om het gehele haarwortelzakje te transplanteren, maar alleen een klein stukje. Het achtergebleven stukje haarwortelzakje blijft dus behouden, en kan weer een nieuw haartje produceren. Hierdoor blijft het donorgebied behouden voor vervolg behandelingen. Ook in het buitenland zijn ze druk bezig om haaruitvalbehandelingen naar een hoger niveau te tillen. Van haarstamceltherapieën tot 3d printers die haarzakjes maken waarin stamcellen kunnen groeien. De kosten van een haartransplantatie varieert van € 4.500,- tot € 8.000,-.

Alopecia

Alopecia areata (de naam betekent pleksgewijze kaalheid) is een auto-immuunziekte waarbij een iemand vrij plotseling gedeeltelijk kaal wordt. Deze aandoening kan op elke leeftijd optreden, bij zowel mannen als vrouwen. In de meeste gevallen kan het haar naar verloop van tijd weer gaan groeien. Op www.alopecia-vereniging.nl vind je alle informatie. Van de verschillende vormen van Alopecia en de mogelijke behandelingen tot haarwerken en lotgenotencontacten.

Tips van de kapper

Fieke van der Plas is haarstylist en eigenaar van haarsalon LaFiek

• Gezond en veel haar komt niet van buiten maar van binnen. Je leefstijl, je hormoonhuishouding en voeding hebben veel impact. Kijk maar eens wat er met je huid gebeurt als je slecht eet, slaapt en alcohol drinkt. Datzelfde gebeurt ook met je haar. Investeer als eerste dus daarin en niet in dure shampoos.
• Met verzorgingsproducten bereik je niet de haarwortel, maar wanneer het haar beschadigd is, kan je met een goede conditioner, shampoo of masker de conditie van het haar wel verbeteren. Probeer uit wat voor jou het best werkt. Producten die uniek zijn in hun werking en waarvan ik vind dat je haar er zichtbaar mooier en voller van wordt zijn Nioxin nummer 4 en Olaplex.
• Als je een vette aanzet hebt en droge punten, was het dan minder en gebruik droogshampoo. Door al dat reinigen drogen die punten nog meer uit.
• Haarschubben gaan openstaan tijdens het wassen. Je kunt ze sluiten door haarconditioner te gebruiken of na te spoelen met koud water. Daardoor wordt het haar minder kwetsbaar. Gebruik na een haarmasker een conditioner om de schubben weer te sluiten.
• Kleuren, heet föhnen, hard je haren borstelen als het nat is: allemaal niet best voor je haar.
• Je haar lijkt voller als je het wat botter laat afknippen.

Kale mannen…

Ook al wordt het vaak gesuggereerd, kale mannen hebben niet meer testosteron dan mannen mét haar. Maar hun hoofdhuid is wel gevoeliger voor een hormoon dat in de haarwortel uit testosteron wordt gemaakt: dihydrotestosteron (DHT). Dit hormoon kan ervoor zorgen dat het haar dunner wordt en de haarzakjes verschrompelen. Het gaat er niet om hoeveel van dit hormoon wordt gemaakt maar hoe gevoelig je ervoor bent. Op termijn verdwijnen die haarwortelzakjes helemaal en groeien er geen nieuwe haren meer uit. Ook bij vrouwen wordt deze mannelijke hormonen aangemaakt. Door de hormonale veranderingen tijdens en na de overgang wordt de invloed van dihydrotestosteron (DHT) steeds groter. Dat leidt bij hen ook dat haarverlies, maar in mindere mate.

Van je familie moet je het hebben

Genetische factoren zijn de belangrijkste oorzaak voor haarverlies bij mannen. Uit onderzoek blijkt dat 79% van kaalheid bij mannen wordt veroorzaakt door genen die geërfd zijn van de ouders. De hoeveelheid haar op het hoofd van vader geeft mannen al een eerste idee over hun eigen toekomstige kaalheid. Het hoofdhaar, of het gebrek hieraan, van je grootvader van moederszijde geeft ook een beeld van de kansen om kaal te worden. Als beide mannen kaal zijn dan is de kans groot dat jij ook kaal wordt.

Info&Advies

Hoe vind ik een goede haartransplantatiekliniek? Kan ik elke dag een hairstyling product gebruiken? Kan uitgevallen haar terug groeien? Op deze en nog veel meer vragen vind je antwoorden op de site van de Nederlandse Haarstichting. www.haarstichting.nl

Dit artikel heb ik eerder geschreven voor het tijdschrift RADAR+

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief.