Je uiterlijk belangrijk vinden is dus heel gezond

Naast het maken van blogs voor BLOW, schrijf ik ook regelmatig voor het tijdschrift Nouveau en ben ik ook nauw betrokken bij de redactie. En zo maak je nog eens wat mee…

Onlangs schitterde Karin Bloemen op de cover van Nouveau. Ze was 25 kilo afgevallen en zag er prachtig uit. “Mijn lichaam voelt zo veel fijner” stond er als quote bij. Naast andere coverteksten over de inhoud van het nummer stond er in een gekleurde bol: Stylish slank 2020. De nieuwste diëten. Iets waar veel vrouwen mee bezig zijn. Het nummer lag nog geen dag in de winkel of hoofdredacteur Claudia Straatmans kreeg een paar venijnige reacties van lezers: “Waarom is een vrouw alleen goed als ze slank is?” En “Ik dacht dat een intelligent blad als Nouveau zich niet zou verlagen tot teksten als “stylish slank in 2020.”  “Hoe moeten vrouwen met een maat meer zich hierdoor voelen?”

Toen Claudia mij de teksten liet lezen, viel mijn mond open. Ik begreep er echt niks van. Vanwaar deze boosheid? Er wordt toch niet gezegd dat je dun moet zijn om mee te tellen? We bewonderen Karins doorzettingsvermogen om zo veel af te vallen. Ze deed het omdat ze zich niet happy voelde met die extra kilo’s. En natuurlijk, laten we dat niet vergeten, om gezondheidsredenen. Zo zijn er zoveel vrouwen die even wat kilo’s weg willen werken, vandaar het artikel over verschillende diëten in het blad. En daar komt bij dat Karin Bloemen niet graatmager is en Nouveau over heel veel meer dingen gaat dan uiterlijke zaken. Bij Nouveau houden we van alle vrouwen en bewonderen vrouwen die een stap maken, die dingen doen die er toe doen, die vechten, die liefhebben, die verdriet hebben, die de moed opbrengen om opnieuw te beginnen en dus ook vrouwen die het voor elkaar krijgen om 25 kilo af te vallen.

Strakke billen

Nu zijn het echt geen volksstammen die zo fel reageren maar wat mij intrigeert is waarom het gebeurt, waarom verhalen over het uiterlijk meteen als oppervlakkig worden gezien. Hetzelfde maak ik mee bij mijn eigen website BLOW.  BLOW staat voor ’n Beetje Leuk Ouder Worden. Via vlogs en blogs zoek ik uit wat we kunnen doen om zo lang mogelijk fit te blijven. Allemaal met de gedachte om over tien, twintig jaar nog dezelfde leuke dingen te kunnen doen als we nu doen. Sporten, werken, dansen en sjansen. De onderwerpen die ik behandel zijn heel divers; van hormonen tot geheugen en van bewegen tot voedingssupplementen. En soms gaat het dus ook over het uiterlijk: over hoe we onze zwabberarmen strakker kunnen krijgen, over hoe we een bolle rug kunnen voorkomen of over hoe we rimpels kunnen vereffenen. Het zijn altijd die berichten waar boos op wordt gereageerd. Ik weet van te voren al dat wanneer ik een blog plaats over een laserbehandeling die je huid net wat strakker maakt, ik reacties krijg als: “Lekker belangrijk” of “jeetje, dat het jou daar om gaat, wat een onzin”.
Waarom ben je meteen oppervlakkig, simpel of ontevreden als je graag een ouderdomsvlek wilt wegwerken of je van een overgangs-vetrol af wil? Wat zit daar achter? De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik zelf bij sommige mensen ook niet over uiterlijkheden praat, wetende dat dat totaal onbelangrijk en wellicht simpel wordt gevonden. Ik denk alleen nooit als ik een artikel lees over hoe je strakke billen krijgt, dat ik niet goed genoeg ben met mijn blubberige billen. Ik denk dan alleen, ‘o, dat is een handige tip’.

Pijnlijke gevoelens

Kortom, hoe zit dat met die associaties en ergernissen over uiterlijkheden? Ik leg de vraag voor aan sociaal psycholoog Pieternel Dijkstra.“Er spelen hier twee dingen. Opmerkingen als ‘Waarom is een vrouw alleen goed als ze slank is?’ of: ‘Alsof rimpels er niet mogen zijn’ zeggen niets over het artikel zelf. Er staat namelijk nergens dat het niet goed is als je niks aan je uiterlijk doet. Dat is wat de lezer er dan zelf van maakt. En dat komt vaak doordat ze door iets geraakt is, anders reageert ze niet zo fel. Er is iets wat haar pijn doet en dat kunnen meerdere dingen zijn; schaamte over hoe ze er zelf uit ziet, ontevredenheid of verdriet over gezondheid of lichaam. Of wellicht is ze vroeger gepest met haar uiterlijk. Er gaan in ieder geval pijnlijke gevoelens achter schuil wat ze liever niet heeft en daarom wijst ze naar een ander. Dat is makkelijker want dan hoeft ze er niet mee geconfronteerd te worden. Het andere is de associatie met oppervlakkigheid. Opmerkingen als ‘hoe simpel’ of ‘lekker belangrijk’ hebben ook niets met dat ene artikel te maken, maar met de perceptie van je eigen lichaam en geest. Het gebeurt vaak dat mensen een splitsing maken tussen uiterlijk en innerlijk. Uiterlijk wordt als iets onbelangrijks gezien en innerlijk als iets belangrijks. Maar dat is een totaal achterhaalde perceptie. Als je kijkt naar het holistische model zijn lichaam en geest met elkaar verbonden. Net zoals het belangrijk is om voor je innerlijke te zorgen is het belangrijk om voor je uiterlijk te zorgen. Er zijn veel onderzoeken gedaan die laten zien dat er goed uit willen zien -en dus ook willen afvallen- goed is voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het is een geheel. Met je uiterlijk bezig zijn is dus eerder slim dan oppervlakkig.

Volkomen natuurlijk

Op de psychologie website ‘Verkenjegeest.nl’ vind ik een artikel dat helemaal aansluit op wat Pieternel Dijkstra zegt. Ook hierin wordt benadrukt dat het gaat om het holistisch welzijn. Met als conclusie: Tijd en energie investeren in je fysieke fitheid, in je hygiëne en in de harmonie en schoonheid van je lichaam is niet noodzakelijkerwijs ijdeltuiterij. Integendeel: het bewijst dat je jezelf de moeite waard vindt.
Het is dus heel gezond om 25 kilo te willen afvallen of aan een dieet te doen. Zelf doe ik ook van alles aan mijn uiterlijk: af en toe een cosmetische behandeling, 1 of 2 keer per jaar botox licht verspreid over het hele gezicht (de bekende babybotox), 3 x per week een les bodyshape om fit te blijven, kapper hier en wenkbrauwbehandeling daar. Als ik een leuke afspraak heb, sta ik rustig een half uur voor de spiegel om mijn haar te föhnen en me op te maken. Daar komt van alles bij kijken: camouflagecrèmes, concealers, primers, enzovoort. En nee, ik sla niet door, ook niet met cosmetische ingrepen. Want dat is net zo’n misvatting. Veel mensen denken dat zodra je iets aan je gezicht laat doen, je er nep uit gaat zien en dat ‘alle die vrouwen op elkaar gaan lijken.’ Maar er zit ook nog iets tussen puur natuur en een glanzende biljartbal in. Echt. Ik heb wel eens gehad dat mensen in mijn omgeving tegen mij zeiden dat ze botox en fillers zo ‘plastic fantastic’ vinden. Ze zeiden het in de veronderstelling dat ik nog nooit wat heb laten doen. Kennelijk ziet het er dus toch niet zo nep uit. Het beeld van een onnatuurlijk volgespoten hoofd komt natuurlijk door wat we weleens voorbij zien komen. TV-persoonlijkheden waarvan je denkt; help, wat heeft zij met haar gezicht laten doen? Te strak, te vreemd. Maar bij de meeste vrouwen zie je niks, behalve dan dat ze er misschien goed uitzien en dus vallen alleen die volgespoten hoofden op.
Dat is ook wat Pieternel aan het geheel wil toevoegen:  “Natuurlijk is het anders wanneer mensen obsessief worden en alleen maar met het uiterlijk bezig zijn, maar vaak zijn dat excessen. Als mensen steeds maar verder gaan met cosmetische ingrepen of lijnpogingen en denken alleen maar gelukkig te worden als ze volmaakt zijn, wat ze nooit zijn, dan is het een ander verhaal.”

Leuk ouder worden

Het zal zeker gebeuren dat vrouwen zich laten beïnvloeden door dat volmaakte plaatje op een cover van een tijdschrift, maar in het algemeen zijn we daar in Nederland veel te nuchter voor. Voor jonge meisjes vind ik het een ander verhaal. Die zijn kwetsbaar en beïnvloedbaar. Die willen alles uit de kast trekken om er net zo uit te zien als dat magere succesvolle modelletje op instagram of die ene youtuber. Maar de meeste vijftigers hebben echt wel zoveel levenservaring om te weten dat ze op hun volgende verjaardag niet jonger worden of door lijnen het lijf krijgen van Doutzen Kroes. De meeste vrouwen willen gewoon leuk ouder worden. En hoe erg is het om een beetje te vechten tegen de ouderdom om en moeite te doen om er goed uit te zien? Ik vind het veel treuriger als je alles maar laat hangen en ervan uitgaat dat de mooiste tijd erop zit.
Afijn, waar het allemaal om gaat is om het totaalbeeld en de nuance. Gelukkig ken ik heel veel vriendinnen met wie ik kan klagen en lachen over een te dikke buik of uiterlijk verval, met wie ik adressen kan uitdelen van cosmetisch artsen. Leuke vrouwen met goede banen, vrouwen die de zorg voor hun moeders op zich nemen, die les geven aan vluchtelingen, opkomen voor het milieu, die Buwalda’s en Van Ieperens lezen, politieke podcasts luisteren, documentaires kijken en graag lezen hoe Karin Bloemen is afgevallen. Net als de meeste Nouveau en BLOW-lezeressen.

dit artikel is eerder verschenen in Nouveau

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je op de gratis nieuwsbrief.