Chantal had borstkanker: ‘Check je borsten, het kan je leven redden’

Boven de 50 neemt de kans op borstanker aanzienlijk toe. Chantal Deen, die zelf borstkanker had, legt uit wat het met haar deed, maar ook wat je zelf kunt doen om de kans op borstkanker te verkleinen. 

door Chantal Deen

Maart 2014. Mijn collega zegt, ‘De kans dat jij borstkanker hebt is zo klein. Je zult zien dat er niets aan de hand is’. Hij spreekt mij moed in terwijl ik sta te wachten op de uitslag van de mammografie.
Drie maanden daarvoor voelde ik een flinke bobbel aan mijn rechterborst. Tot twee keer toe werd ik weggestuurd bij de huisarts met de boodschap dat het een cyste was. De derde keer trof ik een andere huisarts die mij direct doorverwees naar de Mammapoli in Delft.

Ik beëindig mijn gesprek met mijn collega als de verpleegkundige mij komt halen. Er moet een biopsie worden uitgevoerd want ze zien iets verdachts. Een biopsie is het afnemen van een stukje weefsel. Het wordt weggehaald uit mijn borst met een dikke, holle naald. De biopt geeft bij onderzoek meer informatie over o.a. de aard van de tumor. Weer mag ik de wachtkamer in. Niet veel later weet ik het: ik heb borstkanker. Als we worden geïnformeerd hoe nu verder zegt een andere verpleegkundige, ‘Weet dat 85% het redt, we gaan ons stinkende best doen dat je daarbij zit’.

Wat is borstkanker nu eigenlijk? Het is een kwaadaardig gezwel in je borst(en) ook wel mammacarcinoom genaamd. Mamma is het Latijnse woord voor borst vandaar de naam Mammapoli. Er zijn verschillende types borstkanker, ik blijk de HER2-positief te hebben die behoorlijk agressief is in zijn groei. De vraag die altijd wordt gesteld, ‘Was je er op tijd bij?’ Nou, nee want ik had wel kanker maar waarschijnlijk nog niet zo lang en dat geeft de behandeling een grotere kans van slagen. Nu we weten welke type het is, kan de oncoloog aan de slag met het zoeken naar de juiste behandeling. Ik blijk met mijn neus in de boter te vallen want voor die HER2-positief is een klinische studie in gang gezet. Het meest opmerkelijke is dat ik getest moet worden of ik ‘gezond’ genoeg ben. Dit omdat het experiment in dit onderzoek zit in de combinatie van twee medicijnen, te weten Pertuzemab en Trastuzumab. Voorheen kreeg men een van beide maar nu gecombineerd en dat kan het hart beschadigen. Dit is overigens geen chemo maar immunotherapie (Bij immunotherapie krijg je medicijnen om de werking van je afweersysteem te versterken. Dit zorgt ervoor dat je afweersysteem de kankercellen gaat herkennen, opruimen en vernietigen).

Ik krijg allerlei testen bij de cardioloog en uiteindelijk groen licht om te starten met de behandeling. Chemo staat ook op het programma, welke zal blijken uit een blinde loting. Het onderzoek heeft twee routes, onderzoek A en onderzoek B. Grappend zeg ik tegen mijn oncoloog dat ik natuurlijk de placebo krijg (hoe zwaarder de situatie hoe harder mijn grappen, zelfverdediging geloof ik). Hij schrikt en zegt direct dat er geen sprake is van een placebo. Ik moet het zo zien zegt hij, ‘Of je komt in de poule met Argentinië, Brazilië en Duitsland om in voetbaltermen te blijven, of in de poule met IJsland, Malta en Peru’.

Ik kom in de eerste poule terecht waar ik een keer in de drie weken chemo krijg in combinatie met immunotherapie. Een hele dag lig ik hiervoor in het ziekenhuis. Wist je bijvoorbeeld dat na elke zak chemo er een zak zout water door je lijf gespoeld wordt? Dat is nodig om de volgende chemo zijn werk te laten doen. Die route moet ik drie rondes volhouden en weet je wat het fraaie is? Na de derde chemo en immunotherapie voel ik die knobbel niet meer. Mijn eerste gedachte: ‘zou die knobbel zich verplaatst hebben?’ maar dat schijnt niet te kunnen. Ook op de MRI ziet mijn oncoloog niets. Fantastisch nieuws! Ik denk de overige twaalf chemo’s te kunnen skippen maar ik moet de kuur afmaken. Nu krijg ik twee weken achter elkaar op vrijdag chemo en de derde week op vrijdag rust. Het gekke is dat mijn haar, dat na de tweede chemo zodanig was verminderd dat de tondeuse de rest heeft verwijderd, weer begint te groeien. Ik vraag de oncoloog of de chemo wel werkt. Jazeker werkt het en de studie ook want dit onderzoek richt zich ook op het voorkomen van haarverlies(scheelt een hoop zielige blikken je kant uit, weet ik uit ervaring). Na vijftien chemo’s wordt mijn rechterborst opengemaakt en kunnen ze geen spoor meer vinden van mijn tumor, helemaal niets. ‘Alsof hij er niet heeft gezeten’, zegt de chirurg. Voor de zekerheid en omdat ik nog zo jong ben (45) krijg ik nog eenentwintig bestralingen en loopt de immunotherapie in totaal een jaar door. Eind maart 2015 krijg ik te horen dat ik kankervrij ben aan mijn rechterborst en nu zeven jaar later ben ik dat gelukkig nog steeds. Ik heb ongelofelijk veel mazzel gehad. Weet dat kanker niet altijd het einde betekent.

Een keer per jaar krijg ik nog een mammografie en ik check mijn borsten regelmatig. Pink Ribbon (onderdeel van KWF) heeft een toffe website waar ze je van alles uitleggen over borstkanker en ook dat niet elk knobbeltje dat je voelt het einde van de wereld is. Ook knowyourlemons is een website waar je uitleg krijgt in de vorm van citroenen hoe borstkanker eruit kan zien en hoe je dat kunt voelen.

Borsten ontwikkelen zich een leven lang. Wanneer je twintig bent, zien ze er anders uit dan wanneer je vijftig bent. Ook voelen borsten als je ouder wordt anders aan dan toen je jonger was. Daarom ben je nooit te jong of te oud om je borsten te leren (ver)kennen. Hoe zien ze eruit? Hoe voelen ze? Door regelmatig te KIJKEN en te VOELEN leer je je borsten kennen. Waardoor eventuele verdachte veranderingen je sneller zullen opvallen. Pink Ribbon heeft de belangrijkste do’s en dont’s in een handig overzichtje samengevat. Waarbij het goed is om te weten dat veel afwijkingen of symptomen geen kanker zijn. Maar wees wel alert en ga bij twijfel naar je huisarts.

De wetenschap ontwikkelt zich razendsnel. Tegenwoordig krijg je in sommige gevallen slechts vijf keer bestraling. Dit ontdekte artsen bij toeval in Engeland. Daar waren de afstanden zo groot (van huis tot ziekenhuis) dat ze erachter kwamen dat het effect na vijf bestralingen net zo effectief was als bij vijftien. Als ik vijf jaar eerder kanker had gekregen dan was mijn borst eraf gegaan. Ik kan je uit ervaring vertellen dat de behandelperiode geen picknick was maar ik leef nog. Hoe mooi is dat? Dus check je borsten, je kunt er een leven mee redden! Hieronder nog wat feitjes en tips om je borsten beter te leren kennen en ook hoe je de kans op borstkanker kunt verkleinen.

Chantal

Hoe controleer je je borsten?

Check elke maand je borsten en dat doe je het best als je rechtop staat. Je controleert niet alleen je borsten maar o.a. ook je oksels. Hoe je dat het beste doet, legt een dame je in dit filmpje helder uit.

Waarom komt borstkanker vaker voor bij vrouwen boven de 50 jaar?

In 2020 was 80% van de diagnose borstkanker ouder dan 50 jaar. Hoe langer borsten blootgesteld worden aan de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, hoe hoger het risico op borstkanker. Dit is het geval bij vrouwen die: voor het 12e jaar voor het eerst menstrueren. Dit risico is nog groter in combinatie met een late overgang (na de 55 jaar). Dit verklaart ook dat het percentage daalt als (overwegend) vrouwen de 70 zijn gepasseerd dan is de kans nog maar 30%.

Wat kun je doen om borstkanker te voorkomen?

Er zijn genoeg aanwijsbare factoren die kunnen leiden tot borstkanker. Erfelijkheid heb je niet in de hand maar een gezonde leefstijl wel. Het geeft geen garanties maar alle beetjes helpen zeker.

Gezond eten is een must. Een paar simpele veranderingen in je eetpatroon zijn makkelijk te maken daar hoef je geen ingewikkelde diëten voor door te worstelen. Beperk je vet-inname. Natuurlijk is een patatje met op zijn tijd heerlijk maar niet elke week. Voed jezelf met voldoende vezels. Er is zelf beperkt bewijs dat het consumeren van zuivel het risico op bepaalde borstkanker soorten kan verlagen. En helaas is er sterk bewijs dat 10 gram ( Dit zit ongeveer in 250 ml bier, 100 ml wijn en 35 ml sterke drank) alcohol per dag de kansen op borstkanker aanzienlijk verhoogd. Bedenk bij alle “verboden” middelen of het een achtplus waard is. Ik kan je garanderen dat dit cijfer echt niet vaak wordt behaald.

Bewegen helpt ook. Ik sportte al veel maar heb krachttraining toegevoegd naast mijn cardio lessen zoals spinning. Daarnaast lig ik steeds vaker op een matje yogaoefeningen te doen. Het is niet altijd makkelijk om de motivatie te vinden maar denk aan een lang(er) leven en stap die sportschool binnen.

Steeds meer mensen genezen van kanker

Steeds meer mensen overleven kanker of leven langer met kanker. De 5-jaars overlevingscijfers (geteld vanaf de diagnose) van kanker zijn dankzij kankeronderzoek van de afgelopen 60 jaar gestegen van 25% naar 65%. Van die 65% zijn de overlevingskansen voor borst-, prostaat- of huidkanker rond de 90%. Deze kankertypes komen het vaakst voor en daar wordt dan ook veel onderzoek naar gedaan.

Vijf jaar na de diagnose is een belangrijk moment: de kans dat kanker daarna nog terugkomt is bij veel kankersoorten vrij klein. Maar het kan wel. Meestal geldt: hoe langer de periode dat de ziekte niet terugkomt, hoe kleiner de kans dat dit nog gebeurt.

Na vijf jaar sta je al ex-kankerpatiënt weer gelijk aan andere leeftijdsgenoten als het gaat om de kansen van het krijgen van kanker. Voor mij voelde dat destijds als het verlaten van de gevangenis op het Monopolybord en weer langs start mogen. Na elke mammografie lever ik die kanskaart weer in. Ik wens mezelf en alle andere (ex) kankerpatiënten vele tripjes langs start.