Hoe je met priming gezonder en gelukkiger wordt

Ooit wel eens van ‘priming’ gehoord? Het stamt uit de psychologie en wordt gebruikt om gelukkiger en gezonder te worden. En niet zo’n klein beetje ook.

Priming houdt in dat je op iets reageert wat je al eerder hebt opgemerkt. Een goed voorbeeld is het experiment dat de Amerikaanse psycholoog John Bargh op taalgebied uitvoerde. Hij liet één groep proefpersonen zinnen maken met de woorden ‘assertief’, ‘onbeleefd’ en ‘onderbreken’. Een andere groep moest zinnen maken met de woorden ‘geduld’, ‘beleefdheid’ en ‘respecteren’. Na de test moesten de proefpersonen zich afmelden bij de leider van de proef, die op dat moment druk in gesprek was. Twee derde van de personen uit de eerste groep, onderbrak de groepsleider, tegenover slechts zestien procent van de personen uit de tweede groep. De eerder gebruikte woorden hadden dus duidelijk invloed op hoe de personen zich op dat moment gedroegen, ook al waren ze er zich niet van bewust. Op deze manier kan priming ook een grote rol spelen op gezondheidsvlak.

De kracht van gedachten

Mensen die dénken dat ze een gezonde levensstijl hebben, worden ook daadwerkelijk fitter. Zo kreeg kamerpersoneel in een hotel te horen dat hun werk erg op fitness lijkt. Dit besef resulteerde bij deze werknemers in een afname van overgewicht en een lagere bloeddruk. Het klinkt bizar, maar het is echt zo. Het schijnt zelfs zo te zijn dat mensen die denken dat ze minder fit zijn dan hun vrienden eerder sterven dan hun vrienden, ongeacht hun werkelijke conditie.
Datzelfde geldt ook voor je jong voelen. Wetenschappers hebben aangetoond dat de hersenen van mensen die zich jonger voelen minder snel verouderen.

Dat klinkt natuurlijk heel interessant, maar hoe pas je het bij jezelf toe? Hoe kun je je jonger en gezonder voelen? Voor het antwoord op deze vraag ga ik naar Tom De Bruyne. Hij is gedragspsycholoog en eigenaar van The Behavioural Design Academy waar hij mensen traint in beïnvloedingspsychologie.
Tom De Bruyne: ‘Het effect van priming is enorm en het wordt als tool regelmatig ingezet om mensen gezonde keuzes te laten maken. In kantoorgebouwen waar de trappen open zijn en zich middenin de hal bevinden, nemen mensen eerder de trap. Grote schalen met fruit in scholen zetten studenten ertoe meer fruit te eten. Ook doen mensen onbewust eerder dingen die anderen ook doen. Het is dus beter om te zeggen ‘75% van de leerlingen rookt niet’ dan ‘25% van de leerlingen rookt.’

Zelf kun je je door kleine veranderingen ook gezond voelen. Een sporthorloge om je pols om je prestaties bij te houden kan ervoor zorgen dat je je een sportief mens voelt. Ook al maak je er misschien niet veel gebruik van, het zorgt er toch voor dat je er meer mee bezig bent. Maak je iedere dag een gezond ontbijt, dan is dat niet alleen voor je lichaam gezond, maar ook voor je gevoel van gezondheid: ‘Ik ben iemand die goed bezig is.’ Die gedachten doen meer met je dan je misschien denkt.

Als je jezelf ergens toe wilt zetten wat niet makkelijk gaat, bijvoorbeeld sporten of minder zwaar op de hand zijn, kun je jezelf helpen met kleine ‘reminders’. Hang bijvoorbeeld je sporttas aan de voordeur. Doordat je hem telkens ziet, ga je sneller tot actie over. Een briefje op de spiegel met het woord ‘lichtvoetigheid’ herinnert je eraan minder zwaar op de hand te zijn. Misschien werkt het niet direct, maar na verloop van tijd heeft het hoe dan ook impact.’

En je jonger voelen hoe doe je dat dan?

De Bruyne: ‘Positief denken is een vorm van priming die een mens absoluut gezonder en gelukkiger maakt. Dat is al door vele onderzoeken aangetoond. Andersom geldt ook: negatieve gedachten leiden tot gezondheidsproblemen. We zijn ons vaak niet bewust hoe sterk de connectie tussen onze geest en ons lichaam is. Nu is het mooie dat wij mensen over de superkracht beschikken om zelf te kunnen bepalen hoe wij dingen interpreteren. Van stress kun je denken: het is vreselijk en heel slecht, maar je kunt het ook als iets spannends zien, als iets waar je van kan leren om zekerder te worden. Het her-programmeren van negatieve gedachten is niet altijd makkelijk. Je hebt daar hulp bij nodig, bijvoorbeeld van je partner. Stel, je wordt bij het minste of geringste van je stuk gebracht, dan kun je met je partner afspreken dat hij of zij je er op wijst als je je weer zit op te winden. In het begin is dat bloedirritant, maar uiteindelijk helpt het je om negatieve gedachten om te draaien.

Je kunt je jonger voelen door leefstijlgewoonten aan te passen én door positief te denken. Draai woorden als ‘gerimpeld’, ‘niet interessant’ om naar ‘energiek’, ‘wijs’ en ‘mooi’. Schrijf het op, beeldt het in. Het kan! Een positieve en jongere manier van denken helpt om fysiek en mentaal actiever te blijven en vergroot de kans om langer te leven.’

Goede oefening

Veel ‘positief denken’ -apps gebruiken priming als belangrijkste uitgangspunt. Een beroemd voorbeeld is het ‘5 minuten durende dagboek’ wat je ook met pen en papier kan uitvoeren. Elke ochtend na het wakker worden geef je antwoord op drie vragen: 1) Wat zijn drie dingen waar je vandaag dankbaar voor bent? 2) Wat zou vandaag geweldig maken? 3) Dagelijkse bevestiging: ik ben iemand die …. (hier vul je een positieve gedachte over je zelf in)

Het idee achter deze eenvoudige handeling is geniaal: hij dwingt je om je aandacht te richten op positieve gedachten. Mensen die dit elke dag doen, blijken aanzienlijk gelukkiger te zijn dan mensen die dit niet doen.

Dit artikel van mij is eerder verschenen in het tijdschrift Nouveau

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de nieuwsbrief.