stress

De beste manier om stress aan te pakken

Chronische stress maakt je oud. Dat verzin ik niet maar dat is wetenschappelijk aangetoond, helaas. Alles leuk en aardig maar hoe doe je dat: geen stress hebben als je niet relaxed van aard bent of in een moeilijke periode zit?

Esther Kollmann, schrijfster van het boek OMG (Oud Met Glimlach) zocht het uit:

Helaas kun je situaties die spanning veroorzaken niet altijd vermijden, maar je kunt jezelf wel aanleren hoe je beter met een stresssituatie kunt omgaan (respons), hoe je de spanning zou kunnen voorkomen (anticiperen) en hoe je tussendoor beter kunt ontladen (ontspannen). En daar ligt de sleutel voor stressbestendigheid.

Deel 1 – Respons

Ervaar je stress (prikkels), dan worden er in de hersenen hormonen (CHR en ACH) aangemaakt die via het bloed worden vervoerd naar de bijnieren. De bijnieren gaan dan de stresshormonen cortisol en adrenaline produceren. Een overschot aan cortisol stimuleert de amygdala (het angstcentrum: paniek in het brein) én doet de cellen afsterven in dat gedeelte van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het geheugen (hippocampus). Een verhoging van cortisol beïnvloedt niet alleen het brein maar ook de rest van het lichaam. Een paar voorbeelden: Het beschadigt het collageen met als gevolg rimpels, het vermindert de aanmaak van melatonine, en juist die heb je weer nodig voor een goede nachtrust. Het remt de opname van calcium in de darmen, met als gevolg zwakkere botten. Te veel adrenaline zorgt daarnaast er weer voor dat je hart sneller gaat kloppen, wat op de lange duur ook niet bevorderlijk is voor de gezondheid. Kortom, het is een slijtageslag voor het hele lichaam, wat het verouderingsproces versnelt.

Ok, maar een leven zonder spanning is toch onmogelijk?
Ook voor het tijdperk van overvolle mailboxen was er al stress. Oog in oog staan met een briesende bizon zal ooit de nodige spanning hebben opgeleverd. Daar is niks mis mee: je bent alerter, efficiënter, productiever en creatiever. Maar langdurige stress is echt niet goed voor je, bijvoorbeeld als je moet zorgen voor een zieke ouder, spanningen thuis hebt of door werkdruk bij het minste geringste in de stress schiet zoals het even niet kunnen vinden van je sleutels. Je kunt wel leren deze spanning beter te doseren, want het is onmogelijk (en ook wel saai) om een spanningsloos leven te leiden.

Wat te doen als je al onder spanning staat? Je bent niet reddeloos overgeleverd aan paniekgedachten of stress-gerelateerde emoties. Je kunt jezelf trainen anders te reageren.

Focus op je ademhaling

Onder spanning ga je vaak sneller, onrustiger en hoog in de borst ademhalen. Door op je ademhaling te concentreren kun je deze kalmeren waardoor je lijf zich beter kan ontspannen. Een goede, simpele ademhalingsoefening is bijvoorbeeld van Stans van der Poel (expert inspanningsfysiologie en ademhaling): adem in (door de neus), adem uit door je mond, verleng je uitademing en pauzeer. Het uitgangspunt is om niet te diep in te ademen en het uitademen te verlengen.

Parkeer het even en ga bewegen

Je kunt niet alles direct oplossen. Ga bijvoorbeeld een stukje rennen: sporten is een goede afleiding, breekt het stresshormoon cortisol af en maakt het gelukshormoon endorfine aan. Eenmaal tot rust gekomen, kom je vaak beter tot inzicht hoe deze situatie op te lossen.

Relativeer of bekijk de situatie op een andere manier

Vertrouw op je ervaring; het is zonde je voorraad adrenaline te verspillen aan stressmomenten die, linksom of rechtsom, uiteindelijk altijd opgelost kunnen worden, ook als het fout gaat. Heb je een vreselijke blunder gemaakt? Jammer dan. Je bent niet perfect, sorry. Dat is niemand. Als iets fout gaat of anders verloopt dan gewenst kun je het maar beter accepteren (en er later om lachen). Laat het los; leg je erbij neer dat je niet de controle (dus ook niet die verantwoordelijkheid) over alles kunt hebben.

Accepteer de spanning maar geef die stresshormonen niet te lang vrij spel

Probeer even te ontspannen tussendoor. Dit kan op veel manieren. Een hele simpele is bijvoorbeeld een knuffel; de oxytocine die hierbij vrijkomt, maakt korte metten met cortisol. Of maak een korte wandeling in het park. Alleen al het zien van veel groen maakt je rustiger. Contact met de natuur vermindert stress. En dat geldt zowel voor natuurreservaten als voor stadsparken en alles wat daar tussenin valt.

tekst: Esther Kollmann
schrijfster van:

Binnenkort deel 2 en 3 over het aanpakken van stress.

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je op de gratis nieuwsbrief.