Groeien en bloeien na je 50e

‘Onze houding, ideeën en overtuigingen over ouder worden zijn minstens zo belangrijk voor de gezondheid als onze voeding en onze artsen.’

‘Das war einmal,’ zeggen mijn beste vriendin en ik regelmatig tegen elkaar als we het over dingen hebben die niet meer zijn en kunnen op onze leeftijd. De korte rokjes, moeiteloos sporten, tot diep in de nacht dansen, scoren op het werk, de gladde jonge benen, de aandacht van de mannen. We bespreken het altijd met veel zelfspot maar soms worden we er ook echt een beetje weemoedig van. Alsof al het mooie achter de rug is. Een gedachte die helemaal aansluit bij het beeld wat zo veel mensen hebben van ouder worden. Het leven wordt vaak gezien als een berg. Als kinderen en jongvolwassenen leren we nieuwe dingen, gaat onze carrière pijlsnel omhoog, maken we reuzensprongen in zelfontwikkeling en is ons lichaam sterk en mooi. Rond ons veertigste bereiken we de piek van de berg en begint vervolgens de weg naar beneden. We krijgen lichamelijke gebreken, het geheugen wordt minder, de huid wordt slap en rimpelig en in ons werk worden we soms naar een tweede plan geschoven. Met andere woorden de eerste levenshelft is het goede deel waarin alles tot bloei komt, terwijl de tweede helft het mindere deel is waarin we verwelken.

Dat deze kijk op het leven niet alleen heel beperkt is maar ook het gelukkig en gezond ouder worden in de weg staat, laat onderzoeker en trainer op het gebied van de positieve psychologie Ellen Heuven in haar boek Positief Ouder zien. Daarin beschrijft ze de levensloop van twintig inspirerende 50plus vrouwen en bespreekt ze de nieuwste onderzoeksresultaten op het gebied van positief ouder worden.

Ik praat met Ellen Heuven (51) over hoe we niet ondanks maar dankzij het ouder worden mooi kunnen blijven, kunnen groeien en nieuwe doelen kunnen bereiken.

Waarom zijn de overtuigingen die we hebben over ouder worden zo belangrijk? Ellen: ‘Omdat ze heel veel invloed hebben op ons dagelijks gedrag. Als je je afvraagt of je nog wel op je 55^e een onderneming kunt starten of denkt dat je te oud bent om een nieuwe baan te vinden, dan ga je daar naar leven. Een negatieve kijk over onze tweede levenshelft, zoals veel mensen doen, kan zo een selffulfilling prophecy worden omdat het onlogisch voelt om met volharding en inzet proberen verder te groeien. Dat werkt door op je geestelijke en lichamelijke gezondheid. Het feit dat er tot heel hoge leeftijd nieuwe verbindingen in de hersenen kunnen worden aangemaakt en de dichtheid van de neurale netwerken het hoogst is tussen ons 60^e en 80^e betekent dat qua ontwikkeling, groei en mogelijkheden de lijn van de berg die je schetst, niet naar beneden gaat maar juist omhoog. Ook op emotioneel vlak groeien we. Jongeren ervaren emoties veelal ééndimensionaal, ze zijn of woedend, of blij of hebben een andere emotie. Als je ouder bent, ben je in staat om situaties vanuit meerdere perspectieven te waarderen en te bekijken. Je kunt boos zijn maar tegelijkertijd ook compassie voelen. Ja, we worden fysiek minder sterk en ja onze huid vertoont rimpels, maar daarmee kunnen we wel groeien en gelukkiger worden. Onze houding, ideeën en overtuigingen zijn minstens zo belangrijk voor de gezondheid als onze voeding en onze artsen. Het heeft echt zin om je gedachten om te buigen.’

Hoe leer je het best om positief naar ouder te worden te kijken?
‘Ga eerst bij jezelf na welke overtuigingen je hebt over ouder worden. Alleen al die bewustwording doet veel. Zie je oude mensen als onbekwaam en afhankelijk? Zeg je dingen als; daar ben ik te oud voor of kan dat nog wel op mijn leeftijd? Door jezelf aan te leren er anders over te praten en te denken ga je er vanzelf positiever over denken. Daarnaast helpt het om positieve rolmodellen te zoeken. Vrouwen die net zo oud als of ouder zijn dan jij en die je geweldig vindt. Zo leuk of succesvol kan ouder worden dus zijn. Het is niet altijd makkelijk omdat de maatschappij vaak jonge mensen als rolmodel laat zien. Ik vind dat wij zelf ook kunnen bijdragen aan een andere beeldvorming. Dat we duidelijk laten zien dat vrouwen van onze leeftijd een belangrijke plek innemen in de maatschappij. Een andere tip is om kennis op te doen over ouder worden. Dan besef je dat ouder worden niet erg is. Door het schrijven van dit boek ben ik daar zelf ook achter gekomen. Het is zoals Marie Curie al zijn: ‘als je kennis over iets hebt, hoef je er niet bang voor te zijn.’ Ik ben ervan overtuigd geraakt dat wij tot op hoge leeftijd kunnen groeien, zowel cognitief, als emotioneel, seksueel en spiritueel. Je hoeft helemaal niks op te geven.’

Groeien en bloeien op verschillende vlakken

1. Werk

‘Mocht je denken dat het als vijftigplusser lastig is om een eigen bedrijf op te zetten, dan heb je het mis. Na vijf jaar blijkt 70% van de bedrijven van vijftigplussers nog te bestaan tegenover slechts 28% van die van jongere ondernemers. Uit onderzoek blijkt dat ouderen beter in staat zijn om een bedrijf te starten en te runnen dan jongeren. Ze zijn succesvoller en hun ondernemingen houden langer stand dan de start-ups van jongere mensen. Er valt nog zoveel te ontwikkelen, bijvoorbeeld voor onze eigen leeftijdsgroep. De groep die nog alles kan en zoveel kansen heeft maar een beetje een vergeten doelgroep is.’

2. Uiterlijk/lichaam

‘Vanuit de maatschappij ligt er ontzettend veel druk op het uiterlijk. We zijn jeugdgericht, of denken dat je jong moet zijn om seksueel aantrekkelijk te zijn. Maak je daar van los van en stel jezelf een realistisch doel. Bijvoorbeeld: Ik wil er mooi en goed uitzien binnen mijn leeftijdscategorie, maar niet jonger. Je kunt zelf met je leefstijl en gedrag invloed uitoefenen op de manier waarop je ouder wordt.
Een ander aspect is dat je accepteert dat je veroudering niet helemaal tegen kunt gaan. Wij kunnen als vrouwen heel goed de schoonheid zien en erkennen van andere oudere vrouwen. Waarom zou je zelf niet zo’n mooie oudere vrouw zijn?’

3. Seks

‘Een wijdverbreid beeld is dat van een massale achteruitgang van het seksleven van vrouwen na de menopauze. Sommige vrouwen ervaren dat zo maar er zijn ook andere scenario’s mogelijk, waarbij seksualiteit een opleving of nieuwe dimensie krijgt. Sowieso is het belangrijk om te gaan praten met artsen als er klachten zijn. Besteed er veel aandacht aan en leg je er niet bij neer. Helaas is de medische hulp vooral gericht op de man, terwijl er voor vrouwen ook heel veel mogelijk is. Maak er werk van. Ook belangrijk is erop te vertrouwen dat je seksueel aantrekkelijk bent. De gerenommeerde psychotherapeut Ester Parel zegt daarover; ‘Als je de jeugd niet als de focus hebt maar in plaats daarvan het zelfvertrouwen, de ervaring en het voorrecht die leeftijd met zich meebrengt, volledig begrijpt dat je eindelijk kunt doen wat je wilt, beseft dat je jouw rollen hebt vervuld – dan geloof ik dat seksualiteit vaak verbetert met de leeftijd. De sleutel is de omschakeling van focus op prestatie naar focus op beleving, van resultaatgerichtheid naar plezier en verbinding. ‘

4. Persoonlijke ontwikkeling

‘Het ultieme stadium in de menselijke ontwikkeling is zelftranscendentie. Het tegenovergestelde van egocentrisch zijn. In het plaats van te concentreren op het eigen geluk en materieel succes gaat zelftranscendentie over de zorg voor anderen, de planeet, het klimaat, de maatschappij. Het interessante is dat zelftranscendentie groeit naarmate we ouder worden. Door te kijken hoe je bij kunt dragen aan een betere wereld of wat je kunt betekenen voor anderen, kun je heel erg groeien als mens. Het is een onderwerp dat enorm bijdraagt aan ons levensgeluk.’

Dit artikel van mij heeft eerder in het tijdschrift NOUVEAU gestaan.

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief.