Hoe heet hij ook alweer, die ene van dinges?

‘Toe, hoe heet hij nou ook al weer, die ene man die in die film speelde met dat bekende model?’ Mijn gesprekken worden langzaam maar zeker steeds vager omdat ik niet op namen kan komen. Vroeger kon ik lange tijd de plaatsen onthouden waar ik op vakantie was geweest, nu weet ik nog net dat ik vorig jaar in Kroatië zat, maar vraag me niet in welke plaats. Best erg toch? Als het om het geheugen gaat heb ik nooit vooraan in de rij gestaan, maar nu bak ik er helemaal niks meer van. Het komt regelmatig voor dat ik me voorstel aan iemand die ik al drie keer heb gezien. Hoe gênant! En zorgelijk, want is dit een voorbode van dementie – mijn grote angst? En is het alleen mijn leeftijd of zou het ook door de wijn kunnen komen dat ik zo veel vergeet?

Hoog tijd dat ik eens ga praten met een deskundige. Al snel kom ik terecht bij Frans Verhey, Hoogleraar ouderenpsychiatrie en oprichter van de eerste geheugenpoli in Nederland. Hij ziet dagelijks vrouwen van rond de vijftig die zich zorgen maken over het geheugen. Verhey: “Als je ouder wordt gaat alles achteruit, zo ook de conditie van je hersenen, daar valt weinig aan te doen. Vooral tijdens de overgang gaat het wat sneller. De oestrogeenproductie neemt af waardoor alles uit balans raakt, ook je geheugen. Maar in heel veel gevallen is er niks aan de hand. Veel mensen zijn onnodig bezorgd. Het komt door de situatie waarin veel vrouwen van die leeftijd zitten. Ze hebben te maken met een vader of moeder die dement is waardoor ze denken; ’o nee, het zal toch niet erfelijk zijn?’ Tegelijkertijd hebben ze pubers die roepen: ‘Mam, weet je dat niet meer, dat heb ik toch al verteld!’ Dat maakt onzeker. Helemaal als je er de hele dag mee bezig bent en je afvraagt of je geheugen normaal is. Ga niet mee in de angst van dementie.’
Maar hoe weet ik nou of mijn geheugen normaal is?
“In principe is het geheugen van iedere vijftiger normaal. Je kunt allerlei geheugentests doen ook op internet, maar ga ervanuit dat er niks aan de hand is. Je familie, vrienden of huisarts merken snel genoeg wanneer er echt iets mis is.”
Toch heeft een goede vriendin van mij een veel beter geheugen dan ik, hoe kan dat dan?
“De variatie neemt met het stijgen der jaren toe. Alle twintigers lopen nagenoeg even hard, maar hoe ouder ze worden hoe groter de verschillen zullen worden.  Dat geldt ook voor het geheugen en is wederom niks om je zorgen te maken.”
Hoe weet ik of ik later dement word?
“Dat kan je niet zien of meten. We weten nog te weinig over de giftige eiwitten in de hersenen die een rol spelen bij demente. Zijn er al klachten dan valt er wel wat te zeggen over het verloop. Erfelijkheid speelt ook nauwelijks een rol, tenzij je het op heel jonge leeftijd krijgt. Heb je een ouder die al rond de 50 dementerend werd dan bestaat de kans dat jij ook vroeg dementeert. Maar heb je een moeder van 75 die er mee te maken krijgt dan verhoogt dat de kans voor jou maar een klein beetje. In plaats van 1 op 5, wordt dat 1 op 4.”
Wat kun je doen om dementie te voorkomen.
“Je kunt de kans met wel vijftig procent verkleinen door gezond te eten, goed te slapen en veel te bewegen. Vooral een mediterraan dieet met veel groente, weinig vlees en onverzadigde vetzuren werkt goed. Ook is het hebben van een sociaal netwerk en interesses op verschillend gebied van belang. Voorwaarde is wel dat je hier op je veertigste al mee begint. Start je op je zeventigste pas met deze levensstijl dan ben je te laat.”
Enne, kan het door de alcohol komen dat ik minder onthoud?
“Te veel alcohol is zoals je weet nergens goed voor, maar er zijn geen verbanden gelegd tussen een beperkte hoeveelheid alcohol en geheugenverlies. Twee flinke borrels per dag zijn misschien niet goed voor je algehele gezondheid, zo ook niet voor je hersens, maar voor je geheugen maakt het niks uit.”

Wat een goed nieuws allemaal. Ik hoef me geen zorgen te maken over mijn geheugen, ik kan zelf door een gezonde levensstijl de kans op dementie verkleinen en ik kan rustig een glas wijn drinken.

Om te onthouden

• Het aantal mensen met dementie is sinds 2000 met 15% gedaald, te danken aan een gezondere levensstijl.
• Twijfels over je geheugen? Doe de geheugentest op alzheimernederland.nl
• Geheugenspelletjes kunnen helpen, maar alleen als onderdeel van een algehele gezonde levensstijl. Belangrijker is het maken van nieuwe contacten en hebben van interesses als het lezen van boeken, musea bezoeken of een cursus volgen.
• Mannen krijgen eerder last van geheugenverlies dan vrouwen
• Vitamine B (B6, B12 en foliumzuur) kan dementie helpen voorkomen.

Dit artikel van mij is eerder verschenen in Nouveau

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief.