darmbacterien

Zo groot is de invloed van je darmbacteriën op je geestelijk welzijn

Afgelopen vakantie had ik er weer last van: ik was nog geen dag in het hotel in Italië of ik kon al niet meer naar de wc. Niet dat ik gespannen was of niet van andere wc’s houd, het gebeurt gewoon. Een goed voorbeeld van hoe je hersenen  invloed hebben op wat er in je darmen gebeurt. Vlinders in je buik voelen, de hele dag op de wc zitten als je gestresst bent; daarvoor geldt hetzelfde. Dat je hersenen reguleren wat er in je buik gebeurt is al langer bekend. Maar dat de darmen net zo goed je psychische gezondheid en dus ook je gemoedstoestand beïnvloeden is iets wat de wetenschap nog niet zo lang geleden ontdekte. Steeds meer onderzoeken laten zien hoe groot de verbanden zijn tussen de bacteriën in onze darmen en ons geestelijk welzijn

Eerder onderzoek bij muizen liet al zien hoe groot de impact van darmbacteriën is op het gevoel en gedrag. Zenuwachtige, angstige muizen werden na een poeptransplantaat van dappere muizen veel ondernemender en durfden meer. Ook reageerden ze minder agressief op tegenslag. Onlangs liet de Nederlandse neuropsycholoog Laura Steenbergen via onderzoek zien wat verandering van het micriobiota in de darmen bij mensen kan doen. Proefpersonen met piekerklachten kregen vier weken lang een speciaal samengestelde mix van probiotica en waren minder gaan piekeren dan diegenen die een placebo kregen.

Ongelooflijk vind ik het dat je darmbacteriën niet alleen een grote rol spelen in je lichamelijke gezondheid – je spijsvertering, je immuunsysteem en je stoelgang, maar ook in je geestelijke gezondheid. Je kunt dus echt met voeding je humeur beïnvloeden. Hoe zorgen we het best voor onze darmen en wat betekent deze wetenschap voor de manier waarop we ouder worden? Ik vraag het aan Robert Jan Brummer, hoogleraar gastro-enterologie aan de Zweedse Örebro Universiteit. Hij houdt zich al jaren bezig met de communicatie tussen darm en brein ook wel de hersen-darm as genoemd.

Allereerst nog even over die communicatie tussen darmen en brein. Hoe is het mogelijk dat de darmen en darmbacteriën invloed hebben op onze gemoedstoestand?
Prof. Brummer: “Als enige orgaan in ons lichaam hebben de darmen een eigen zenuwstelsel dat via een zenuwbaan, de nervus vagus, verbonden is met het centrale zenuwstelsel in de hersenen. De hersenen sturen niet alleen signalen naar de darm, omgekeerd stuurt de darm ook signalen naar de hersenen. Sinds enige tijd weten we nu ook dat onze darmbacteriën deze communicatie beïnvloeden en daarmee ook onze stemming en gedrag. Darmbacteriën kunnen stoffen produceren die, lokaal of wel via de bloedstroom, invloed hebben op allerlei mechanismen in de hersenen.

Een voorbeeld: Ons lichaam maakt serotonine aan uit het aminozuur tryptofaan, dat vooral in eiwitrijke voeding zit maar ook in bananen. Hebben we veel laaggradige ontstekingen in ons lichaam -bijvoorbeeld als gevolg van een ongezonde leefstijl- dan gebruikt het lichaam tryptofaan voor andere zaken en is het niet meer beschikbaar voor omzetting tot serotonine in de hersenen wat weer effect heeft op ons humeur en denkprestaties. Tegelijkertijd bevordert een ongezonde balans in de darmbacteriën weer ontstekingsreacties- iets wat je bijvoorbeeld ziet bij mensen met overgewicht- wat weer kan leiden tot dementie en depressies. Een slechte mentale gezondheid heeft negatieve effecten op de darmfunctie. Het is vicieuze cirkel. Wanneer je goed zorgt voor je darmen en je microbiota, zorg je ook voor een beter geestelijk welzijn.”

darmbacterien

Als je ouder wordt, gaat je lichamelijke maar ook geestelijke gezondheid achteruit. Komt dat omdat de diversiteit en stabiliteit van de darmbacteriën afnemen naarmate we ouder worden?
“Nee, dat kun je zo niet stellen, daarbij spelen veel meer factoren een rol, maar er is absoluut een link tussen die twee. Heel fitte ouderen hebben meestal ook een gezond microbiota. Wat hierbij oorzaak en wat gevolg is weten we niet, maar er is dus duidelijk een relatie.”

Hoe eet ik me nou gelukkig? Met andere woorden hoe zorg ik voor zo’n groot mogelijke diversiteit en kwaliteit van mijn darmbacteriën?
“Door voeding te eten die laaggradige ontstekingen afremt. Als er ontstekingen in het lichaam zijn wordt er zoals gezegd minder tryptofaan omgezet tot serotonine waardoor de stemming verslechtert. Ontstekingsremmende voeding is volwaardige voeding met vooral pure en onbewerkte ingrediënten. Dat is allereerst vette vis vanwege de omega 3 vetzuren maar ook veel groente, volkoren granen, vezelrijke peulvruchten en bessen. Dit anti-inflammatoire voedsel heeft daarnaast direct een positief effect op de microbiota in je darmen en daarmee ook op de hersenen. Je darmflora kan uit balans raken door ongezonde voeding, medicijngebruik, denk aan antibiotica, maar ook aan maagzuurremmers.”

En probiotica-drankjes en pillen hebben die zin?
“Ze kunnen zeker nut hebben, maar we weten nog niet welke probiotica het beste werken bij welke persoon. Ieder mens heeft een uniek samengesteld microbiota, net zo uniek als onze vingerafdruk. Probiotica blijken in ieder geval een herstellend effect te kunnen hebben bij het gebruik van antibiotica. Als je iets koopt, neem dan een product waar veel research mee gedaan is. Kijk of er een advies bij zit of het met eten dient te worden ingenomen. Test het minstens 6 weken dagelijks om het effect te beoordelen.”

Wat doet u zelf voor een gezonde darmsamenstelling?
“Ik eet weinig vlees, voldoende vis, veel groente en onbewerkte producten. Ik zorg voor voldoende beweging en let op mijn gewicht. Daarnaast neem ik dagelijks probiotica in een voldoende hoeveelheid.”

Eet je brein gezond

* Eet zo gevarieerd mogelijk en vooral vezelrijk; denk aan peulvruchten zoals linzen en bonen, bananen en groente, noten en zaden en volkorenproducten

* Zorg dat je niet te veel eiwitten binnenkrijgt

* Met producten met veel melkzuurbacteriën: zoals zuurkool, yoghurt, kimchi en olijven kun je je bacteriënpopulatie uitbreiden.

* Vermijd suikers

BLOW ism Yakult

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie