Zo leer je anders denken over ouder worden

‘Wil je een gezonde oude dag dan moet je er toch echt anders naar gaan kijken’ schreef ik in mijn boek. Ik zei het vooral hardop tegen mezelf omdat ik regelmatig negatief denk over ouder worden en ouderen. ‘Pff daar heb je weer zo’n trage bejaarde voor me in de rij bij de kassa.’ ‘Moet je mijn lijf zien, een en al aftakeling.’ Al die negativiteit is helemaal niet goed. Voor niemand niet. Deze week las ik onderstaand artikel in de New York Times dat iedereen eigenlijk even zou moeten lezen.

 ‘Optimism on Aging Can Help Your Health’

Tijdens een zwembadfeest deze zomer klom Johnnie Cooper op de duikplank, voerde een perfecte duik uit en deed vervolgens mee aan een pittig potje Marco Polo. De gelegenheid? Haar 90e verjaardag. ‘Ik heb altijd uitgekeken naar deze tijd’, zegt mevrouw Cooper, die in Huntsville, Alabama, woont en met pensioen is bij het US Army Aviation and Missile Command. ‘De stress die ik had, heb ik niet meer. Er is veel meer rust.’ Haar enthousiasme om ouder te worden zou een van de redenen kunnen zijn dat ze zo’n lang, rijk leven heeft geleid. Hoewel ieders ervaring met ouder worden anders is, komen deskundigen steeds vaker tot de conclusie dat het hebben van een positieve instelling verband houdt met goed ouder worden.

Een decennia-lang onderzoek onder 660 mensen, gepubliceerd in 2002, toonde aan dat mensen met positieve opvattingen over ouder worden 7,5 jaar langer leefden dan degenen die er negatief over dachten. Sindsdien heeft onderzoek uitgewezen dat een positieve instelling ten opzichte van ouder worden geassocieerd is met een lagere bloeddruk , een over het algemeen langer en gezonder leven en een verminderd risico op het ontwikkelen van dementie . Onderzoek toont ook aan dat mensen met een positievere perceptie van ouder worden eerder geneigd zijn preventieve gezondheidsmaatregelen te nemen – zoals sporten – wat hen op hun beurt kan helpen langer te leven.

Zo verander je je kijk op het ouder worden

1. Waar komen je overtuigingen vandaan?
Van de oude brompot van een buurman tot de trage oude collega; overal bestaan er negatieve stereotypen van ouder worden. Die stereotypen kunnen van invloed zijn op onze kijk op het verouderingsproces – en op onze gezondheid, zegt Becca Levy, hoogleraar epidemiologie aan Yale en auteur van ‘Breaking the Age Code: How Your Beliefs about Aging Determine How Long and Well You Live’. Uit een onderzoek uit 2009 blijkt bijvoorbeeld dat mensen van in de dertig met negatieve stereotypen over ouder worden later in hun leven aanzienlijk meer kans hebben op een cardiovasculaire aandoening zoals een hartaanval of beroerte, dan mensen met een positieve.

Om je negatieve leeftijdsovertuigingen te veranderen, moet je je er eerst meer bewust van worden, zegt Dr. Levy. Probeer een week lang alle afbeeldingen van ouderen die je tegenkomt in de media en in films en series te omschrijven.  Vraag je vervolgens af of die afbeelding negatief of positief was, en of de persoon anders had kunnen worden gepresenteerd. Door simpelweg te kijken wat je eigen opvattingen zijn, kun je wat afstand nemen van negatieve ideeën. ‘Mensen kunnen op elke leeftijd hun gedachten over ouder worden verbeteren’, zegt Dr. Levy. In een onderzoek uit 2014 vertoonden 100 volwassenen – met een gemiddelde leeftijd van 81 jaar – die werden blootgesteld aan positieve beelden van veroudering zowel een verbeterde perceptie van veroudering als een verbeterd fysiek functioneren.

2. Ga op zoek naar oudere rolmodellen
‘Als je ouder worden enkel associeert met achteruitgang of verval, krijg je niet het volledige beeld van wat het betekent om ouder te worden’, zegt Regina Koepp, een psycholoog die gespecialiseerd is in ouder worden. ‘Richt je aandacht op rolmodellen en kijk wie het goed doet. Dat hoeft niet iemand te zijn die van een duikplank duikt. Het kan iemand zijn die elke week een yogales volgt of zich als vrijwilliger inzet voor een goed doel. Dr. Levy adviseert om vijf oudere mensen te bedenken die iets hebben gedaan dat je indrukwekkend vindt of een eigenschap hebben die je bewondert, of het nu gaat om verliefd worden op latere leeftijd,  het goed zijn voor anderen of tot op hoge leeftijd fit blijven.

3. Positieve gedachten moeten ook echt positief voelen
Uit onderzoek blijkt dat optimistische vrouwen vaker ouder dan 90 jaar worden dan minder optimistische vrouwen, ongeacht ras of etniciteit. Maar positiever denken over ouder worden betekent niet dat je opgewekt moet doen over zaken die je niet leuk vindt. ‘Die platitudes werken niet,’ zegt Melinda Ginne (74), een psycholoog in de San Francisco Bay Area die gespecialiseerd is in ouder worden. Probeer in plaats daarvan met optimisme naar de eerlijke realiteit te kijken. Als je het gevoel hebt dat je tennisspel op je zeventigste niet meer zo sterk is als vroeger, zei Dr. Ginne, besef dan: ‘Nee, ik kan niet meer tennissen zoals ik deed toen ik veertig was, maar ik doe het nog wel!”

4. Onderzoek de angsten die je hebt over ouder worden
Om een positiever gevoel te krijgen over ouder worden onderzoek dan welke zorgen je hebt en waarvoor je bang bent en ga dan na hoe verontrustend die zorgen eigenlijk zijn. Dr. Koepp, 47, heeft bijvoorbeeld een probleem met haar linkerheup. ‘Ik kan zeggen dat ik oud ben, want ik voel me stijf en krakkemikkig’. ‘Maar dan denk ik: mijn rechterheup is niet stijf en krakkemikkig en is toch van dezelfde leeftijd.’ Het punt is dat het ouder worden misschien wel bijdraagt aan haar heuppijn, maar dat dit niet de enige factor is. ‘We halen leeftijd en handicap vaak door elkaar, en ik denk dat dat mensen bang maakt’.

5. Vergeet de voordelen niet
Kijk is naar wat er allemaal beter wordt. Onderzoek heeft aangetoond dat het emotionele welzijn over het algemeen toeneemt met de leeftijd, en dat bepaalde aspecten van cognitie, zoals het oplossen van conflicten , vaak verbeteren op latere leeftijd. Na verloop van tijd ontwikkelen we meer veerkracht. Dr. Koepp: ‘Succesvol ouder worden betekent niet dat je op een gegeven moment niet ziek wordt, verlies tegenkomt of zorg nodig hebt. En niemand heeft gezegd dat het gemakkelijk is om welke denkwijze dan ook te veranderen. ‘Maar als je het lukt, kun je jezelf veel meer gaan zien als een persoon met ervaring en wijsheid.’

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief.