Kan een bloedtest helpen bij het vaststellen van de overgang en het geven van hormoonsuppletie?

Nou heb ik toch altijd gedacht dat je door middel van een bloedonderzoek kunt zien of je in de overgang bent. Dat niet alleen, ik dacht dat een bloedonderzoek ook belangrijk was om in de overgang te kijken hoe je er hormoontechnisch voorstaat, zodat je daar hormoonsuppletie op kunt afstemmen. Maar dat blijkt dus helemaal niet het geval te zijn.

Hoe het precies zit, vraag ik aan gynaecoloog Dorenda van Dijken

FSH meten

Dorenda:  “Op het moment dat je minder oestrogeen aanmaakt -wat dus gebeurt als je in de overgang komt-  is er een ander hormoon dat stijgt in je bloed: FSH (Het Follikel Stimulerend Hormoon.) Dus dat zou je dan kunnen meten, maar die FSH-waarden schommelen nogal tijdens de menstruatiecyclus (als je nog menstrueert). Daarnaast zeggen de FSH-waarden niks over waar je zit in de overgang of hoe lang het gaat duren en ook zegt het niks over de klachten die je hebt. Ook het oestrogeenniveau zegt niks. De waarden daarvan wisselen op een dag en het moment van de cyclus. Het is ook niet zo dat vrouwen met klachten andere oestrogeenwaardes hebben dan vrouwen zonder overgangsklachten. Hun bloedwaardes zijn identiek. Het AMH (Anti Mulleriaan Hormoon) zou ook iets kunnen zeggen over de vruchtbaarheid maar is niet specifiek. Er is en wordt nog onderzoek gedaan of dat een voorspeller is voor je overgang, maar tot nu toe lijkt dat niet het geval.
Kortom, een bloedtest heeft geen enkel nut.”

Maar waartoe dient een bloed-of urinetest om hormoonwaarden te meten dan wel? 

“Bloedonderzoek kan soms van nut zijn bij twijfels over vruchtbaarheid. Niet voor het aanpassen van suppletie of het bepalen van de mate van de klachten.”

Ik kan me voorstellen dat vrouwen die nog wel menstrueren maar toch ook klachten hebben willen weten of ze al in de overgang zitten.

“De diagnose overgang stel je op basis van de anamnese, dus het verhaal en klachtenpatroon en dat is soms best lastig. Expertise van de zorgprofessional is dus belangrijk. Temeer ook om te kijken of de klachten wel door de overgang komen en bijvoorbeeld niet door bloedarmoede of een schildklierprobleem. Bij vrouwen die niet reageren op een behandeling kan aanvullend bloedonderzoek naar andere oorzaken nuttig zijn.”

Als een bloedtest geen zin heeft, hoe weet je dan welke hormoonsuppletie het best bij iemand past?

“Dat bepaal je aan de hand van de klachten, de fase van de overgang en persoonlijke kenmerken zoals het gewicht of specifieke zaken uit de voorgeschiedenis. Er bestaat geen standaard remedie. Iedere vrouw reageert anders op hormoontherapie dus daarop baseer je de dosering. Waar de één genoeg aan heeft, heeft de ander juist te weinig aan. Daarom is het belangrijk dat vrouwen terugkomen op controle om te kijken of toedieningen of hoeveelheden aangepast moeten worden. In Nederland wordt hormoonsuppletie alleen gegeven als er klachten zijn.”

Op internet kun je wel ‘overgangstesten’ kopen en ook laten diverse anti-aging artsen vrouwen eerst een bloedtest doen alvorens ze hormoontherapie krijgen. Hoe zit dat dan?

“Tja, het heeft gewoon niet zoveel zin. Het is alleen zinvol voor de portemonnee van de fabrikant of de aanbieder. Je moet er namelijk altijd voor betalen.”

Tenslotte, waaraan kun je zelf het best merken dat je in de overgang bent?

“Het eerste signaal is meestal een verandering in je menstruatiepatroon. Dan weer te vroeg dan weer te laat, een maand overslaan kan ook, of heftiger bloeden. Daarnaast is het te herkennen aan bekende overgangsklachten als droge slijmvliezen, opvliegers, nachtzweten en daardoor slecht slapen, spier en gewrichtsklachten en stemmingswisselingen.”

Wil je zeker weten dat je niks mist van BLOW? Abonneer je dan op de gratis nieuwsbrief